Welk materiaal voor je spatwand kiezen?

Het belang van de spatwand

Een spatwand is in elke keuken achter de spoelbak en het kookfornuis nodig om de spatten van water en vet tegen te houden. Het materiaal van je spatwand achter de spoelbak moet goed bestand zijn tegen vocht. Daarom is een waterdichte plaatsing van de achterwand heel belangrijk. Bij een slechte plaatsing kan je na enige tijd schade krijgen als er zich schimmel vormt of als onderliggende houten structuren verzwakken of rotten door vochtinsijpeling. Dat veroorzaakt onaangename geuren en in het slechtste geval moet je keukenonderdelen uitbreken en vernieuwen. Niet-waterdichte materialen zijn vezelplaat, hout, beton en behangpapier. Een spatwand achter je kookfornuis moet bijkomend nog bestand zijn tegen vetten en hoge temperaturen. Materialen die niet aan hoge temperaturen kunnen weerstaan zijn linoleum, vinyl en plastic.
Als er zich boven het werkblad kasten bevinden, kan je de spatwand het best doortrekken tot net onder die kasten. Een andere en goedkopere optie is je achterwand verven met afwasbare hoogglansverf en afwerken met een watervast vernis. Misschien wil je een originelere oplossing? Creëer dan een strook met kleurbordverf waar je met verschillende tinten kan spelen. Als je eerst een laag magneetverf aanbrengt, kan je ook nog lijstjes ophangen.

Trendy materialen voor de spatwand

Om problemen te voorkomen geef je het best de voorkeur aan materialen die zonder speciale behandeling waterdicht zijn. Die materialen hebben ook het minste onderhoud nodig. Onder meer tegels, glas en inox zijn veel gebruikte waterdichte materialen.

Tegels

Je kan alle soorten tegels gebruiken voor je spatwand op voorwaarde dat ze geglazuurd zijn. Tegels zijn gebakken op een hoge temperatuur waardoor ze hittebestendig zijn. Ze zijn verkrijgbaar in alle vormen en kleuren of met diverse motieven. Denk maar aan geëmailleerde terracottategels, mozaïektegels of visgraattegels. In de plaatsing van tegels kan je heel creatief zijn. Zo kan je grote tegels afwisselen met kleinere, ze schuin plaatsen, of met verschillende kleuren werken. Een tegelwand is bijna onderhoudsvrij en bovendien zeer goed bestand tegen krassen.

Glas

Een spatwand van glas vind je dikwijls in een moderne keuken. Zo'n wand is verkrijgbaar in alle afmetingen, kleuren, vormen en designs. Je kan het glas ook versieren met goudverf of zelfs graveren. Het materiaal is gemaakt van gehard veiligheidsglas zodat het stootvast is. Er zijn twee verschillende systemen om kleur te geven aan een glazen spatwand. In het ene wordt de achterzijde van het glas voorzien van een laag keramische verf. In het andere krijgt het glas zelf een kleur. Beide methoden zijn kleurvast. Glas is sterk en hygiënisch.

Roestvrij staal

Roestvrij staal of inox is de beste keuze voor een spatwand. Het is sterk en vraagt geen onderhoud. Een spatwand in inox kan je het best op maat laten maken door een gespecialiseerd bedrijf. Een inox spatwand kan ook voorzien zijn met textuur. Die is gemakkelijker te plaatsen maar wat moeilijker te onderhouden. Het is wel ideaal om oneffenheden te verbergen en het geeft minder lichtreflectie. Inox is wel krasgevoelig.

Composiet

Een spatwand in composiet is hoe langer hoe meer populair. Composiet kan je verkrijgen in alle mogelijke kleuren en kan je perfect combineren met een werkblad in hetzelfde materiaal zodat je een strak geheel krijgt. Composiet is sterk en onderhoudsvriendelijk maar kras- en hittegevoelig.

Natuursteen

Natuursteen is een duurzaam, natuurlijk product waarvan de eigenschappen afhankelijk zijn van de soort en de hardheid. De meest gebruikte natuurstenen voor de spatwand zijn niet-poreuze stenen, maar mits behandeling kan je ook licht-poreuze stenen gebruiken. Natuursteen heeft een warme uitstraling en geeft sfeer en diepte aan een keuken. De meeste stenen zijn kras- en hittegevoelig.

Leisteen is verkrijgbaar in verschillende hardheden. De hardste soort kan gepolijst worden. Veel voorkomende kleuren zijn: zwart, grijs, wit, geel en bruin. Leisteen vertoont sneller vlekken dan marmer en is niet goed bestand tegen zuur.

Marmer is gewone leisteen die onder invloed van warmte en druk in de aarde gesmolten is en nadien is uitgekristalliseerd tot marmer. Deze natuursteen is verkrijgbaar in diverse kleuren en meestal sterk doortrokken van aders. Marmer is een beetje harder dan leisteen.
Travertijn is van dezelfde familie als leisteen. Deze rood- of crèmekleurige natuursteen heeft talloze kleine gaatjes die voor gebruik gedicht moeten worden met speciale producten.
Graniet bestaat voor een deel uit kwarts en is zeer hard. Alleen zuivere kwarts, topaas, korund en diamant zijn harder. Graniet is licht-poreus en kan je daarom beter eerst met een poriënvuller behandelen.

Onderhoud van de spatwand

Tegels hebben nauwelijks onderhoud nodig en zijn gemakkelijk schoon te maken. Een nadeel kan zijn dat de voegen tussen de tegels na enige tijd vuil en grauw worden. Dat kan je oplossen door de tegels in te voegen met epoxyvoegsel. Ook glas, inox en composiet zijn zeer onderhoudsvriendelijk.

Natuursteen heeft regelmatig onderhoud nodig. Vetspatten kunnen ontsierende vlekken achterlaten die je maar moeilijk kan verwijderen. Daarom is het aan te raden dat je nauwgezet de aanwijzingen opvolgt van je leverancier als het over de behandeling en het onderhoud van natuursteen gaat. De delicate kleuren van natuursteen kunnen veranderen onder invloed van verkeerd onderhoud en zonlicht. Het gebruik van de verkeerde chemische reinigingsmiddelen kan schade toebrengen die zeer moeilijk of niet meer te herstellen is. Omdat bepaalde natuurstenen licht-poreus zijn, is het gebruik van dichtingsmiddelen dikwijls nodig. Laat je ook daarover grondig informeren en volg strikt de gebruiksaanwijzing.